<< Το Βιγλατούρι>>
Το δικό μας λοιπόν <<Βιγλατούρι>>,λόγω θέσης, οπωσδήποτε ήταν και παρατηρητήριο, αφού μπορεί κανείς να ελέγχει όλη τη γύρω περιοχή, τον κάμπο μέχρι και ένα σημαντικό τμήμα της θάλασσας. Η θέα από εκεί είναι υπέροχη!!!
Στην Αρχαία Ελλάδα, οι πρόγονοί μας έφτιαχναν τους οικισμούς τους, εξαιτίας του φόβου των πειρατών, σε σημεία που να είναι κρυμμένα από τη θάλασσα, αλλά να μπορούν από αυτά να παρακολουθούν τις κινήσεις των πλοίων. Με βάση το γεγονός αυτό, αλλά και τα ευρήματα στον ευρύτερο χώρο, εδώ και πολλά χρόνια, δικαιολογείται απόλυτα η άποψη ότι στη θέση Βιγλατούρι υπήρχε αρχαίος οικισμός.
Η εξαίρετη αρχαιολόγος κ. Εφη Σαπουνά Σακελλαράκη με ένα πραγματικά πλούσιο βιογραφικό και πολύ σημαντικό ανασκαφικό έργο, σύζυγός του αείμνηστου και επίσης σπουδαίου αρχαιολόγου Γιάννη Σακελλαράκη, ξεκίνησε τις ανασκαφές στην περιοχή το 1984 και έφερε στο φως πλήθος ευρημάτων στοιχείων που ενισχύουν την άποψή της ότι στο Βιγλατούρι δεν υπήρχε απλά ένας αρχαίος οικισμός, αλλά η Αρχαία Κύμη, η μητρόπολη της αποικίας Κούμα στην Κάτω Ιταλία και πιθανόν η πατρίδα του λατινικού αλφαβητου .
Τα ευρήματα ανάγονται στην προ’ι’στορική περίοδο, αλλά και κυρίως στη γεωμετρική εποχή που αναφέρεται ως περίοδος ακμής του οικισμού.
Κάποιες απαραίτητες διευκρινίσεις:
Η προ’ι’στορική περίοδος ( εποχή του Λίθου, εποχή Χαλκού και Σιδήρου) είναι η περίοδος από την εμφάνιση του ανθρώπου μεχρι το 1100 π.Χ. Πρέπει να επισημάνω ότι την εποχή Χαλκού έχουμε τον Κυκλαδικό Πολιτισμό από το 3.000 μέχρι το 2000, τον Μινωικό από το 2000 μέχρι το 1600 π.Χ. και τον Μυκηνα’ι’κό από το 1600 μεχρι το 1100 π.Χ.
Μετά το 1100 π.Χ. ξεκινάει η ιστορική περίοδος.που περιλαμβάνει:
1. Τη Γεωμετρική εποχή από το 1100 π.Χ. μέχρι το 800 π.Χ.
2. Την Αρχα’ι’κή εποχή 800- 479 π.Χ.
3. Την Κλασσική εποχή 579- 323 π.Χ.
4. Την Ελληνιστική εποχή 323- 146 π. Χ.
5. Ρωμα’ι’κή εποχή 146 π.Χ – 330 μ.Χ.
6. Βυζαντινή 330 μ.Χ – 1453
7. Οθωμανική περίοδο 1453- 1821
8. Νεότερη Ελλάδα 1821 μέχρι σήμερα
Ο χωρισμός σε εποχές δεν είναι απόλυτος, αλλά συμβατικός.
Στον οικισμό, στο Βιγλατούρι, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως οικοδομήματα ορθογώνια και αψιδωτά, δρόμους κατασκευασμένους από πέτρες, όστρακα και βότσαλα. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο οικισμός και οι τάφοι απλώνονται και στις πλαγιές του λόφου,ενώ στο κεντρο του οικισμού υπήρχαν πλατεία και το ιερό, το οποίο ήταν λιθόκτιστο κτήριο. Σε αυτό βρέθηκαν αξιόλογα αγγεία κεραμικά που ανάγονται στον 8ο αι. π.Χ. Η αψίδα του ήταν η πρώτη που ήλθε στο φως κατά την ανασκαφή του 1984. Ανατολικά από το πλακόστρωτο υπήρχε βωμός για θυσίες ζώων. Τέλος στους πρόποδες του λόφου υπάρχει ένα τμήμα αρχαίου τείχους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην περιοχή έχουμε αρχαιολογικά στρώματα.
Κάτω δηλαδή από τα ερείπια του γεωμετρικού οικισμού σώζονται σημαντικά ευρήματα παλαιότερων οικισμών, που φθάνουν μέχρι τη νεολιθική εποχή.
Προανέφερα ότι τα ευρήματα στο Βιγλατούρι αφορούν στα προ’ι’στορικά χρόνια , αλλά και στη Γεωμετρική εποχή, η οποία συμπίπτει απόλυτα με το δεύτερο αποικισμό ( 8ος, 7ος, 6ος αι. π.Χ.). Η Κούμα της Κάτω Ιταλίας ιδρύθηκε στα μέσα του 8ου αι. και ήταν από τις πρώτες αποικίες που ιδρύθηκαν κατά το δεύτερο αποικισμό, από Ευβοείς, Χαλκιδείς και Κυμαίους. Είναι σημαντικό επίσης να αναφερθεί ότι σε όλη την περιοχή από το Βιγλατούρι και το Παλαιοκαστρί έως το Στόμιο, αλλά και απέναντι (δρόμος για τον Αη Γιώργη) έχουν ανακαλυφθεί πλήθος στοιχείων τάφοι με κτερίσματα , αντκείμενα, τείχος, που συνηγορούν υπέρ της αποψης ότι υπήρχε κάποτε ένας αξιόλογος πολιτισμός που με κέντρο το Βιγλατούρι απλωνόταν στην ευρυτερη περιοχή. Τα ευρήματα βρίσκονται στα μουσεία Ερέτριας, Χαλκίδας, Άνω Ποταμίας, όπου επίσης έχει βρεθεί αξιόλογος οικισμός. Η κυρία Σακελλαράκη εργάστηκε στην περιοχή μας για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ήταν μεγάλη η τιμή που μας έκανε και την ευχαριστούμε. Όμως, οι ανασκαφές διεκόπησαν, η περιοχή αφέθηκε στην τύχη της και ένα πλήθος αρχαίων αντικειμένων έχουν καταστραφεί και καταστρέφονται καθημερινά απο τα υνιά των γεωργικών μηχανημάτων που καλλιεργούν τη γη.
<<Η βαριά μας βιομηχανία είναι ο πολιτισμός μας>> είχε πει κάποτε η Μελίνα Μερκούρη. Αν δεν επενδύσουμε σε αυτόν δυστυχώς δεν έχουμε μέλλον. Η συνέχιση των ανασκαφών είναι το ζητούμενο για να αξιοποιηθεί μία ολοκληρη περιοχή που συνεχώς φθίνει και υποβαθμίζεται. Ο πολιτισμός μας είναι ο θησαυρός μας και ο τουρισμός ο μοναδικός παράγοντας της ελληνικής οικονομίας που μπορεί να αναστήσει την περιοχή μας. Ελπίζω αυτή η δημοσίευση να ευαισθητοποιήσει κάποιους ιθύνοντες με ίδιες με τις δικές μας ευαισθησίες και να εστιάσουν στη σημαντικότητα της περιοχής και στην αξιοποίησή της. Εύχομαι επίσης η ομάδα της κ.Εφης Σαπουνά Σακελλαράκη -η μοναδική επιστήμονας που ασχολήθηκε με την περιοχή μας- , να συνεχίσει αυτο το τοσο σημαντικό έργο με την μεσολάβηση των αρμοδίων.
Εμείς ως βιγλάτορες θα κάνουμε ό.τι μπορούμε σε συνεργασία με την Κοινότητα, το Δήμο μας και τους λοιπούς συλλόγους του χωριού μας.
Από την εθελοντική ομάδα
<< Βιγλάτορες Οξυλίθου>>
Γάρυ Κρινή